VAT czyli Value Added Tax to podatek od wartości dodanej, który jest pobierany od większości towarów i usług sprzedawanych w Wielkiej Brytanii. Jest on naliczany na każdym etapie łańcucha dostaw, od producenta do konsumenta. VAT co do zasady jest neutralny dla przedsiębiorców, ale i tak spędza sen z powiek. Bowiem zasady naliczania VAT są skomplikowane szczególnie dla biznesów prowadzących sprzedaż w wielu krajach. Na szczęście, nie każda firma ma obowiązek być czynnym płatnikiem tego podatku w Wielkiej Brytanii. Sprawdź jakie przepisy obowiązują, jeśli chodzi o podatek VAT w Wielkiej Brytanii.
Co to jest podatek VAT?
Podatek VAT to inaczej podatek od towarów i usług lub podatek od wartości dodanej. Pierwszy raz został wprowadzony we Francji w 1954 roku. Istotą podatku VAT jest przerzucenie tej daniny na konsumenta, naliczany jest do wartości netto transakcji, zgodnie ze stawką przyporządkowaną sprzedaży danego produktu. W Wielkiej Brytanii podatek VAT wprowadzono w 1973 roku i w 2023 VAT obchodził swoje 50-lecie.
Podatek pobierany jest na każdym etapie obrotu towarami lub usługami, w transakcjach B2B i B2C. Innymi słowy każdy płaci VAT.
Stawki podatku VAT w UK
Przedsiębiorcy w Wielkiej Brytanii naliczają podatek VAT zgodnie ze stawką przyporządkowaną sprzedaży danego rodzaju towaru bądź usługi.
W Wielkiej Brytanii obowiązują następujące stawki podatku od towarów i usług:
- stawka podatkowa 20%,
- stawka zredukowana 5%,
- stawka zerowa 0%.
Zredukowaną 5% stawkę VAT mogą zastosować brytyjscy podatnicy VAT sprzedający m.in. produkty energooszczędne, wspomagające rzucenie palenia czy związane z bezpieczeństwem dzieci, a zerowa stawka VAT odnosi się m.in. do nieprzetworzonych produktów żywieniowych dostępnych w sklepach, służących ochronie zdrowia i życia czy ubranek i obuwia dziecięcego.
Dodatkowo zwolniona z VAT w Wielkiej Brytanii jest sprzedaż m.in. usług pocztowych czy drogowych oraz poza VAT (outside the scope of VAT) są np. wypłaty pracownicze i transakcje z osobami prywatnymi.
Stawka podstawowa 20% obowiązuje przy sprzedaży większości towarów i usług, nieobjętych żadną preferencją. Jest to stawka obowiązująca od 2011 roku, kiedy to zwiększono ją z 17.5%. W czasie pandemii Covid stawkę podstawową obniżono tymczasowo.
Dla porównania stawki VAT w Polsce wynoszą aktualnie:
- 23%,
- 8%,
- 5%,
- 0%.
Stawki VAT obowiązujące w Wielkiej Brytanii są znacznie niższe niż w Polsce.
Kiedy należy dokonać rejestracji do VAT w Wielkiej Brytanii?
Limit obrotów obowiązkowej rejestracji do VAT w Wielkiej Brytanii wynosi 90 000 funtów rocznie dla przedsiębiorców z UK. Oznacza to, że jeśli Twoja firma przekroczyła obrót 90 tysięcy funtów w ciągu ostatnich 12 miesięcy, masz obowiązek zarejestrować się do VAT. Musisz zarejestrować się w ciągu 30 dni od końca miesiąca, w którym firma przekroczyła limit. Data rejestracji do VAT, będzie to pierwszy dzień miesiąca kolejnego po miesiącu, w którym przekroczyłeś limit.
Dodatkowo, przedsiębiorcy prowadzący firmy w UK powinni mieć na uwadze, że w razie gdy przewidujemy, że limit 90 000 funtów zostanie przekroczony w ciągu najbliższych 30 dni, należy także dokonać rejestracji do VAT, bazując na tym przewidywaniu. Tu istotna uwaga: data rejestracji, będzie datą kiedy przedsiębiorca zorientował się, że może przekroczyć próg, a nie data kiedy faktycznie przekroczył!
Dobrze obrazuje to przykład podawany przez HMRC:
HMRC
W dniu 1 maja firma zawarła umowę na świadczenie usług o wartości 100 000 GBP. Płatność za usługę ma nastąpić pod koniec maja. Firma musi zarejestrować się do VAT do dnia 30 maja. Efektywną datą rejestracji będzie 1 maja
Ważne: nie każda firma zobowiązana jest do rejestracji jako czynny podatnik VAT po przekroczeniu limitu 85 000 funtów. W Wielkiej Brytanii obowiązuje bowiem zwolnienie przedmiotowe ze względu na rodzaj świadczonych usług czy sprzedawanych towarów dostępne m.in. dla przedsiębiorców świadczących usługi lekarskie, pocztowe czy drogowe.
Dobrowolna rejestracja do VAT
Można także zarejestrować się do VAT dobrowolnie, przed przekroczeniem limitu. Trzeba jednak mieć na uwadze, że nie każda firma może dobrowolnie zarejestrować się do podatku od towarów i usług w Wielkiej Brytanii. Jest to możliwe tylko po spełnieniu dodatkowych formalności, należy także przygotować się na to, że organ podatkowy dokona szczegółowej weryfikacji firmy w celu ograniczenia ewentualnych oszustw na gruncie VAT.
Kontrowersyjne naliczanie VAT przed rejestracją do VAT w Wielkiej Brytanii
W Wielkiej Brytanii data rejestracji do VAT, oznacza, że od tego dnia urząd spodziewa się, że firma dolicza VAT wg. stawek do każdej transakcji i VAT ten odprowadzi. Jednocześnie certyfikat z numerem VAT i datą rejestracji może dotrzeć do firmy z dużym opóźnieniem, a bez numeru VAT nie wolno wystawić faktury z wyodrębnioną stawką VAT. Dlatego po złożeniu wniosku o VAT i wskazaniu daty rejestracji, HMRC zaleca zwiększyć cenę towarów/usług sprzedanych po dacie rejestracji, aby potem ten VAT odprowadzić.
Zobacz także: Co to jest numer EORI i komu jest potrzebny?
W jaki sposób zarejestrować się do VAT?
Rejestracji spółki LTD jako czynnego podatnika VAT w Wielkiej Brytanii należy dokonać w HMRC, będącym odpowiednikiem polskiego urzędu skarbowego. Dla większości firm możliwa jest również rejestracja online. Rejestracji mogą dokonać w imieniu klienta także firmy księgowe, mające status agenta.
Uwaga: potwierdzenie rejestracji jako czynny podatnik VAT może trwać do kilku tygodni.
Zobacz także: Kupujesz brytyjską spółkę z VAT-GB? Zobacz jak nie dać się oszukać
Podatek VAT w Wielkiej Brytanii a spółka polska
Inne zasady dotyczą firm spoza Wielkiej Brytanii, które muszą zarejestrować się do brytyjskiego VAT. Nie obowiązuje ich limit obrotu 90 tysięcy funtów. Zgodnie z wytycznymi HMRC:
Musisz również zarejestrować się (niezależnie od obrotu podlegającego opodatkowaniu VAT), jeśli wszystkie poniższe warunki są prawdziwe:
- masz siedzibę poza Wielką Brytanią
- Twoja firma ma siedzibę poza Wielką Brytanią
- dostarczasz jakiekolwiek towary lub usługi do Wielkiej Brytanii (lub spodziewasz się tego w ciągu najbliższych 30 dni)
Firma spełniająca powyższe kryteria określana jest jako NETP (non-established taxable person).
Kiedy polska firma musi zarejestrować się do VAT w Wielkiej Brytanii?
Polska firma, która zaczyna sprzedawać towary lub świadczyć usługi na terenie Wielkiej Brytanii, musi od pierwszej sprzedaży zarejestrować się do VAT, nie czekając, aż przekroczy jakikolwiek prób obrotu sprzedażowego. Nie ma znaczenia wartość sprzedaży ani jej rodzaj. Jeśli firma nie ma siedziby w UK, rejestracja jest obowiązkowa od pierwszej sprzedaży. Przy czym siedziba w UK jest definiowana jako:
- miejsce gdzie są podejmowane decyzje dotyczące firmy i gdzie odbywa się zarządzanie nią i gdzie jest administracja firmy
- obecność firmy w tym pracownicy oraz zaplecze techniczne umożliwiające realizację dostaw usług lub towarów.
Obowiązki płatnika VAT w Wielkiej Brytanii
Po uzyskaniu rejestracji VAT, firma musi rozliczać podatek VAT zarówno od swojej sprzedaży jak i kosztów i składać deklaracje VAT w HMRC. Od kwietnia 2022 roku wszystkie firmy zarejestrowane do VAT na terenie Wielkiej Brytanii są objęte obowiązkiem składania rozliczeń w systemie MTD (Making Tax Digital). Oznacza to, że wszystkie faktury muszą być przechowywane cyfrowo, a deklaracje składane przez system kompatybilny z MTD. Po rejestracji do VAT, konieczna jest także rejestracja firmy w systemie MTD. HMRC nalicza kary za brak deklaracji.
Istnieje kilka metod rozliczania VAT w UK
Standardową metodą jest prowadzenie szczegółowej ewidencji VAT wszystkich zakupów i sprzedaży i wykazywanie jej na kwartalnej deklaracji. Deklarację składa się w HMRC i płaci należny podatek VAT. Jeśli zapłaciłeś więcej podatku VAT niż naliczyłeś, będziesz mógł ubiegać się o zwrot podatku VAT.
Roczny schemat rozliczania podatku VAT (annual accounting scheme)
Jest to metoda podobna do standardowej metody rozliczania podatku VAT, z tą różnicą, że nie wypełnia się deklaracji kwartalnych. Zamiast tego obowiązuje roczny termin raportowania i płatności podatku VAT. Niektóre firmy dla uproszczenia stosują ten sam termin, co w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych, corporation tax. Dzięki temu mają mniej obowiązków formalnych wobec HMRC. Płatność VAT jest dokonywana kwartalnie jako szacowany VAT. Pozwala to na bardziej ostrożne planowanie budżetu. Ponieważ płatności są rozłożone na cały rok, często jest lepsza dla przepływów pieniężnych. Firmy o rocznych obrotach powyżej 1,35 miliona funtów nie mogą korzystać z systemu rozliczeń rocznych.
System ryczałtowy (flat rate scheme)
W ramach tego systemu firma płaci określony procent całkowitego obrotu jako podatek VAT, nie odliczając VAT zapłaconego w postaci kosztów firmy. Tylko mniejsze firmy, o rocznych obrotach do 150 000 GBP, mogą korzystać z tego systemu VAT.
Metoda kasowa (cash accounting)
Metoda kasowa polega na rozliczaniu podatku VAT w dniu otrzymania zapłaty, a nie w dniu wysłania faktury. Może to być szczególnie pomocne, jeśli klienci twojej firmy płacą z poślizgiem. Nie będziesz musiał płacić podatku VAT przed otrzymaniem zapłaty. Opcja ta nie jest jednak odpowiednia dla firm, które kupują wiele produktów na kredyt. Podobnie jak w przypadku standardowej metody rozliczania podatku VAT, nadal musisz wypełniać deklaracje co kwartał. Firmy o rocznych obrotach powyżej 1,35 miliona funtów nie mogą korzystać z metody kasowej.
Marża (VAT margin)
Metoda dla firm sprzedających towary używane, które najczęściej zakupują je bez VAT. Podatek VAT nalicza się tylko od zysku, a nie od całej kwoty sprzedaży towaru.
Zobacz także: Kiedy zarejestrować się do VAT sprzedając na Amazonie i Ebay. Rejestracja i rozliczenie VAT w UK