Podobnie jak w Polsce, również w Wielkiej Brytanii samozatrudnienie to najprostsza forma działalności gospodarczej. Sam proces rozpoczęcia samozatrudnienia jest szybki i bezpłatny – nie wymaga nawet wizyty w urzędzie. Kto może zatem rozpocząć samozatrudnienie na Wyspach, jak tego dokonać i z jakim opodatkowaniem należy się liczyć?
Jakie warunki należy spełnić, aby zostać sole trader?
Samozatrudnienie w Wielkiej Brytanii, czyli w języku angielskim self-employment, następuje już w momencie, gdy zaczynamy pracować dla siebie, nawet jeśli nie zdążyliśmy powiadomić jeszcze HM Revenue and Customs (HMRC), czyli brytyjskiego urzędu skarbowego. W Wielkiej Brytanii możemy działać jako firma, jeszcze przed powiadomieniem urzędu.
Jedyny warunek jest taki, że samozatrudnienie w UK wymaga fizycznej obecności w Wielkiej Brytanii i faktycznego wykonywania pracy na jej terenie.
Osoby mieszkające poza UK, które chcą założyć działalność w Wielkiej Brytanii, powinny założyć spółkę ltd. Jest to formalnie odpowiednik polskiej sp. z o.o., natomiast jej prowadzenie wymaga minimum formalności i w praktyce jest łatwiejsze, niż posiadanie własnej działaności w Polsce.
Przeczytaj: Firma w Anglii, dla osób mieszkających w innych krajach
Nasza działalność może zostać zaklasyfikowana jako samozatrudnienie w momencie, gdy:
- prowadzimy jednoosobową działalność gospodarczą,
- posiadamy kilku klientów w tym samym czasie,
- samodzielnie decydujemy o czasie i sposobie wykonywania naszej pracy,
- możemy zatrudniać inne osoby do pomocy w wykonywanej przez nas pracy,
- sami zapewniamy sobie wyposażenie potrzebne do prowadzenia działalności,
- samodzielnie ustalamy cenę naszej pracy, mogąc dowolnie ją zmieniać,
- regularnie sprzedajemy dobra lub usługi w celach zarobkowych.
Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, możemy w dalszym ciągu posiadać regularną pracę etatową. Z takiego rozwiązania najczęściej korzystają osoby, które w godzinach porannych pracują w ramach umowy o pracę, a po godzinach rozwijają własny biznes.
Zgłoszenie self-employment krok po kroku
Aby zarejestrować swoją jednoosobową działalność gospodarczą w Wielkiej Brytanii, nie musimy wcale udawać się do urzędu skarbowego (HMRC). Rejestracji możemy dokonać także listownie, online lub telefonicznie, pod specjalnie przeznaczonym do tego numerem telefonu: 0300 123 2326. Jeśli wybierzemy rejestrację online, cały proces zajmie nam zaledwie kilkanaście minut Decydując się na samozatrudnienie, powinniśmy wiedzieć już, czego dokładnie dotyczyć ma nasza działalność. Zgłoszenie self-employment jest łatwiejsze, jeśli posiada się numer NIN (National Insurance Number).
Do sformalizowania samozatrudnienia potrzebne będą nam także:
- Podstawowe dane z dowodu osobistego, opcjonalnie także nazwisko panieńskie.
- Ubezpieczenie społeczne, a konkretnie National Insurance Number (NIN), czyli odpowiednik polskiego numeru NIP.
- Podstawowe dane na temat prowadzonej firmy, czyli nazwa, adres, numer kontaktowy, data rozpoczęcia pracy na własny rachunek oraz branża.
- W przypadku specyficznych branż (np. bankowość, budownictwo, ubezpieczenia czy farmacja) kolejnym wymogiem mogą okazać się specjalne licencje lub pozwolenia na wykonywanie danych towarów lub usług.
Podatki dla samozatrudnionych
Do samozatrudnienia na Wyspach zachęca przede wszystkim wysoka kwota wolna od podatku, którą brytyjski rząd systematycznie zwiększa. Osoby, które wybrały samozatrudnienie, płacą podatek tylko raz w roku i dysponują one bardzo elastycznym terminem spłaty. Mamy na to do 10 miesięcy od zakończenia danego roku podatkowego. Należy pamiętać, że kwota wolna od podatku przypada na daną osobę, co oznacza, że jeśli równocześnie jest się samozatrudnionym (self-employed) i pracuje na etacie (employed) kwota wolna od podatku zostanie wykorzystana raz.
Obowiązkowa składka na ubezpieczenie społeczne, czyli Class 2 National Insurance Contributions (NICs) wynosi 2,40 funta tygodniowo, czyli ok 115,20 funtów rocznie. Przedsiębiorca nie musi samodzielnie pilnować terminów płatności, ponieważ co 13 tygodni otrzymuje rachunek z urzędu.
Zobacz także: Zatrudnianie obywateli UE w Wielkiej Brytanii i uzyskanie numeru NIN po Brexicie
Po zakończeniu roku podatkowego należy opłacić także składkę ubezpieczenia Class 4, której wysokość zależy od uzyskanych dochodów, a dokładniej od różnicy pomiędzy dochodami przedsiębiorcy a kwotą wolną od podatku. W przypadku dochodu powyżej 8 632 funtów płacimy 3 funty tygodniowo + 9% dochodu. Jeśli jednak nasz dochód przekracza 50 tysięcy funtów, zapłacimy jeszcze dodatkowe 2% naszego dochodu.
Wśród firm, których przychody nie przekraczają 6 365 funtów w skali roku, obowiązek płacenia NICs jest zniesiony. Dotyczy to również kobiet powyżej 60. roku życia i mężczyzn powyżej 65. roku życia.
Jak się rozliczać?
W Wielkiej Brytanii obowiązuje deklaracja podatkowa dla osób samozatrudnionych, czyli Self Assessment. Każdego roku możemy przedłożyć ją w formie papierowej do końca października lub do końca stycznia w formie online. Niedotrzymanie terminu deklaracji podatkowej może skutkować karą od początkowych 100 funtów do nawet 5% należnego podatku lub kolejnych 300 funtów – w zależności od tego, która kwota jest wyższa.
Inne formy samozatrudnienia
Pamiętaj, że jednoosobowa działalność gospodarcza to nie jedyna forma samozatrudnienia w Wielkiej Brytanii. Możesz także zostać partnerem biznesowym lub założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (limited company). Każda wyżej wymieniona forma działalności gospodarczej może uzyskać dofinansowanie, które pozwoli na rozwój biznesu.